Design Thinking ve İK

                                                                Tasarım Odaklı Düşünme ve İK Bölümü  

                                                                       

​                                                                                    Dr.Umut KÖKSAL

​                                                                                     

 

Son yıllarda üzerinde en çok konuşulan konulardan bir tanesi Tasarım Odaklı Düşünme Metodolojisi,bir diğer ifade ile Design Thinking.

Tasarım Odaklı Düşünmeyi, başta iş dünyası olmak üzere tüm alanlara uygulayabileceğimiz bir metodoloji,prensip olarak değerlendirmek ve sınırlandırmamak gerektiğini düşünüyorum.

Tasarım Odaklı Düşünme, temelde: empatinin kurulması, tanımlama,fikirleştirme,prototip ve test etme aşamalarından oluşan bir süreç.  Bireyin ve/veya grupların, sınırlarından uzaklaşmasını,daha inovatif-yaratıcı fikirler geliştirmesinin de önünü açan bir süreç olarak değerlendirilebilir.

İşletme açısından bakarsak, işletmenin iş süreçlerine ilişkin olarak,tasarım odaklı düşünmenin kullanılması,iş süreçlerinin daha inovatif çıktılara yönlenmesini,işletmeyi daha insan odaklı ve  gerçek anlamda ‘'öğrenen organizasyon'' olabilme ruhunu ortaya koyması açısından kritik ve önemli.

Tasarım Odaklı Düşünme, bir metodoloji olarak, işletme içerisindeki takımlar açısından da bir problem çözme ve hamle yapma alanı.  İşletmenin performansı açısından, işletmedeki süreç sahiplerinin tüm işletme süreç ve süreç çıktılarına bütünsel bakabilmesi kritik ve önemli.

Bir başka nokta, tasarım odaklı düşünme-inovasyon ilişkisi. İnovasyon, çoğunlukla sadece teknoloji olarak tanımlanıyor,anlamlandırılıyor. Halbuki inovasyonun süreçsel yani prosessel bir kritik yönü var.  Tasarım odaklı düşünmenin bir problem çözme,fikir geliştirme alanı olarak değerlendirilmesi sayesinde işletmenin süreçlerine daha inovatif bakması gibi kimi zaman arka planda kalan bir yönü de daha altı çizili şekilde ortaya koyma imkanı var.

Tasarım odaklı düşünme, bütünsel ve insanı odağına alan bir anlayış ile mekanizmalarını işletiyor.  Bu nedenle çoğunlukla tasarım odaklı düşünme eğitimleri, müşteri ilişkileri yönetimi,pazarlama,satış gibi alanlar için ön plana çıksa da, bir işletme süreci olarak İnsan Kaynakları Yönetimi, belki de Tasarım Odaklı Düşünme'nin en rahatlıkla kullanılabileceği,en fazla ihtiyaç duyulabilecek noktalardan bir tanesi.

HR Marketing :İnsan Kaynaklarına Pazarlama Dokunuşu kitabımı okuyan ya da bu alandaki çalışmalarımı takip eden insan kaynakları profesyonellerinin yakından bildiği üzere, odaklandığım alanlardan bir tanesi işletmelerin insan kaynakları bölümlerinin iç ve dış ik pazarlamalarını etkin şekilde yapabilmeleri için aynı bir marketing yani pazarlama birimi ile hareket etmeleri ve buna uygun olarak da belli teknikler kullanmaları. Tasarım odaklı düşünme, ilk baştan söyleyeyim, ciddi ölçüde HR Marketing için de faydalı olan ve işletmenin insan kaynakları bölümüne,olaylara daha bütünsel, daha insan odaklı ve bir metodoloji ile problem çözme-fikir geliştirme artısı katan bir metodoloji olarak değerlendirilebilir.

Tasarım Odaklı Düşünme ilkelerinden faydalanarak, insan kaynakları bölümü her zaman karşı karşıya olduğu önemli bir konu ile de daha stratejik yüzleşme şansını elde edebilir: ‘'Çalışan yani iç müşteri memnuniyetini nasıl sağlar ve bunu nasıl sürdürülebilir kılarım?''.

 İşletmenin insan kaynakları bölümü, çalışanlarını yani iç müşterilerini doğru analiz etmek, iç müşterilerine doğru değer teklifleri sunmak,iç müşteri yolculuğunu detaylandırmak ve iç müşteri memnuniyetine yönelik inovatif proje,fikirlerin geliştirilmesi adına prototipler oluşturup bu fikirlerin iş ortamında uygulanabilir,somut projeler,uygulamalar olmasını sağlamak yoluna gidebilirler.

Bunu somut bir örnek ile açıklamak gerekirse, işletmelerin insan kaynakları bölümleri yeni bir sistem kurmak ya da mevcut sistemlerini güncellemek durumunda olduklarında-örneğin yeni bir performans yönetim sistemi, güncel bir temel ücret sistemi tasarımı vb.-bu çalışmaların devreye alınmasında zorluklar yaşayabiliyorlar. Bu zorlukların kimisi, etkin ihtiyaç analizi, iç müşterinin yeterince insan kaynakları bölümü tarafından doğru algılannmamasından kaynaklanırken, kimisi de bu çalışmaların doğru projelendirilmemesi,projenin iç iletişim planının doğru yapılamamasından kaynaklanıyor.

İşte Tasarım Odaklı Düşünme, bence bir nevi bir ön hazırlık,bir tedbir olarak da daha etkin hazırlık, daha insan odaklı bir ik projesi tasarımı yapabilmenin de önünü açıyor.

Bir diğer ifade ile, insan kaynakları bölümü, Tasarım Odaklı Düşünmeyi temel bir düstur olarak ele alıp:

·         Keşfetme: Çabalarına sağlam bir dayanak oluşturma

·         HR Marketing açısından da kritik olan ve aynı zamanda kendi KPI'ları açısından da kritik olan başta üst yönetim ve tüm diğer iç müşterileri ile potansiyel iç müşterileri yani işe alım sürecindeki adayların gereksinimlerini algılayıp alternatif çözümler geliştirebilme

·         İnsan kaynakları süreçleri ile ilgili olarak deneyimleme, deneyimlemeler ve fikirler doğrultusunda  aynı bir ürünün tasarımı ve geliştirilmesinde olduğu gibi ‘'proje/fikir prototipleri'' tasarlama ve bunu doğru iç iletişim ile hem ik hem de ik'nın yoğun iş ilişkilerinde olduğu ve ‘'önceliklendirdiği organizasyon birimleri ‘' istişare amaçlı paylaşma

·         İstişareler, etkin iç iletişim ve ilişki yönetimi ile tasarımı yapılan bu ‘'ik bölümü proje,fikir prototiplerine'' diğer ‘'öncelikli iç müşterilerden'' yapıcı geri-bildirimleri alma

·         Bu bakış açısını insan kaynakları bölümü olarak temel prensip olarak, süreci sürekli geliştirme,bu süreci yukarıdaki adımlarda işletirken de görsel anımsatıcılardan,görsel öğelerden yararlanma yoluna gidebilir.

 

Öte yandan yukarıdakilere  ek olarak;

·         insan odaklı inovasyon,

·         kurum içi çalışma ilişkilerinin kalitesinin artırılması,

·         eğitim etkinliğinin artırılması,

·         öğrenme motivasyonun artırılması,

·          işletmede yeni başlayan çalışanların işletmeye oryantasyonlarının artırılması ve sosyalizasyon sürecinin verimliliği gibi daha birçok sayabileceğimiz noktalarda, tasarım odaklı düşünmenin insan kaynakları bölümlerine, her zaman başvurabilecekleri bir metodoloji olarak  rehber teşkil ettiğini düşünüyorum.

İnsan Kaynakları bölüm yöneticileri ve çalışanlarının tasarım odaklı düşünme metodolojisini hazmetmeleri için, herşeyden önce olaya bir tasarımcı gözü ile yaklaşıyor olmaları gerekiyor. Aynı bir ürün tasarımcısının tasarım planlaması,uygulaması ve gözden geçirmeler yapması gibi,insan kaynakları süreçlerinin verimliliğini ve daha önemlisi etkinliğini yani her bir işletme içi devreye aldıkları ya da güncelledikleri insan kaynakları uygulamasının amaçara ulaşma derecesini güvence altına alabilme adına tasarımcının içsel motivasyon ve düşünme tarzı ile içselleştirerek hayata geçirmeleri gerekiyor.

 

 

 

 

 

 

               

 

Tüm Yazılar